Turystykapowrót do listy

• 

Szczegóły

Willa Bratki (siedziba Muzeum Historycznego w Legionowie)

Działka, na której stoi willa została wytyczona w 1925 roku. BYła jedną z 537 parceli, które utworzyły Osadę Parcelacyjną Jabłonna Legionowo I. Właściele parceli zamóili projekt budynku w stylu dworkowym, który był odpowiedzią na poszukiwania stylu narodowego w architekturze. na fali radości z odzyskania niepodległości atchotekci początku lat 20. z chęcią podkreślali cechy polskie. Wzorce czerpali z renesansu oraz architektury dworu szlacheckiego. Przy Mickiewicza powstała więc reprezentacyjna willa łącząca obe te style, tj. dworski - kolumnowy ganek i ganek wejściowy oraz łamany dach polski i narożne boniowanie, jak w kazimierskich spichlerzach.

Około 1931 r. w budynku umieszczono siedzibę Urzędu Gminy Legionowo. Przypomnijmy, że gmina powstala w 1930 roku. Jej pierwszym wójtem był Draim - robotnik z huty szkła, a po jego odwołaniu wybrano S. Szelowskiego. Z czasem z willi "Raciążanki" do drewniaka stojącego naprzeciwko Urzędu Gminy przeniesiono także posterunek Policji Państwowej. W latach 30. jego komendantem był przodownik Teodor Domaradzki.

W 1983 r. Urząd Gminy przeniesiono do nowszej i obszerniejszej kamienicy wybudowanej u zbiegu ulic Batorego i Kazimierza Wielkiego. Natomiast posterunek policji na blisko 50 lat znalazł siedzibę w narożnej kamienicy u zbiegu ulic Sienkiewicza i 3 Maja.

Tuż przed wybuchem II wojny w willi przy ul. Mickiewicza dr tadeusz Frydrychowicz utworzył niewielki szpital. Odegrał on istotną rolę w czasie wybuchu powstania w Legionowie w sierpniu 1944 r., kiedy opatrywano tu rannych powstańców. Po II wojnie światowej w budynu utworzono Szpital Rejonowy, a następnie do około 1994 r. w willi funkcjonowała izba porodowa.

 

Willa przy ul. Mickiewicza 23 jest siedzibą Muzeum Historycznego w Legionowie (od 1 sierpnia 2006 r., przedtem od 2001 r. jako Zbiory Historyczne Miasta Legionowo) oraz Towarzystwa Przyjaciół Legionowa. Spotykają się tu także członkowie Redakcji "Rocznika Legionowskiego", Nauczycielskiego Klubu Misłośników Historii Lokalnej "Belferia" oraz Legionowskiego Klubu Eksploracyjno-Rekonstrukcyjnego.

W 2001 r. willa została wpisana do rejestru zabytków.

Źródło: To i Owo, 30 grudnia 2010 r.

---

Kasyno wojskowe

Dlaczego ten budynek jest taki wyjątkowy? Został zbudowany w 1892 r. podczas pierwszego etapu budowy koszar przy ówczesnej stacji Kolei Nadwiślańskiej Jabłonna. Jest to jeden z najstarszych drewnianych budynków w Legionowie. Już wówczas wyróżniał się ciekawą architekturą nawiązującą do rosyjskiego budownictwa ludowego, która w ten sposób odróżniała ją od pozostałych budynków koszarowych. Budynek posiadał ciekawe nadokienniki, a także wole oczy czyli okienka na strychu oraz charakterystyczne ozdobne kominy. Ręcznie wykonane ozdobniki musiały być wiernie odtworzone. Ponieważ budynek przeszedł kilka pożarów, w przywracaniu dawnego kształtu pomocą okazały się być stare zdjęcia fragmenty budynku przechowywane w zbiorach muzeum.

Kasyno w Legionowie Krzysztof Pietrzak

 

Odbudowa i przeniesienie drewnianego budynku kasyna z terenów położonych przy ulicy Zegrzyńskiej na ulicę Piaskową to ogromny sukces. Wydawało się, że niszczejący przez lata budynek, który był kilkukrotnie podpalany całkowicie zniszczeje w cieniu wiaduktu. Inwestycję włączono do Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Legionowo na lata 2007-2025 i dofinansowano kwotą 2,1 mln zł. Projekt był współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2007-2013. Nadzór nad przedsięwzięciem sprawował konserwator zabytków. Każdy z elementów przed przeniesieniem był opisywany i znakowany.

Kasyno powstało w 1892 r. przy stacji Kolei Nadwiślańskiej Jabłonna. Wchodziło w skład kompleksu koszarowego 192 Wawerskiego Rezerwowego Pułku Piechoty. W czasie I WŚ w grudniu 1915r. zakwaterowano tu niemieckie dowództwo Oddziałów Zapasowych Piechoty – Infanterie Ersatz Truppe Warschau. Było to zgrupowanie liczące około 8 tys. żołnierzy niemieckich szkolonych w koszarach i wysyłanych stąd na front jako uzupełnienia dla wykrwawionych pułków. W okresie II RP budynek był wykorzystywany jako reprezentacyjne mieszkanie komendantów legionowskiego garnizonu. Pod koniec lat 20, mieszkał tu dowódca 2. Batalionu Balonowego ppłk. Aleksander Wilcz z żoną i córką Bogusławą (przebywa obecnie w legionowskim DPS).
Około 1930 r. w budynku założono kasyno wojskowe dla oficerów, początkowo dla 2. Batalionu Balonowego, a następnie dla całego garnizonu tzw. Garnizonowe Kasyno Oficerskie. Wówczas w budynku podejmowano wielu znaczących postaci z życia w II RP. - W Muzeum udało nam się udokumentować pobyt m.in. por. Franciszka Żwirki znakomitego pilota (1931r.), prof. Augusta Piccarda (1935r.) słynnego naukowca, który wynalazł batyskaf i pokonał na balonie wysokość 16 km – opowiada dyrektor Jacek Szczepański. W 1936r. przebywał tu płk Jana Jura Gorzechowski, wówczas komendant Straży Granicznej, a prywatnie mąż Zofii Nałkowskiej, bojownik PPS i organizator słynnej ucieczki 10 z Pawiaka. W kasynie świętowali legionowscy piloci balonowi m.in. kpt. Franciszek Hynek, por. Zbigniew Burzyński, por. Władysław Pomaski – zwycięzcy w prestiżowych zawodach o puchar Gordona Bennetta. Do tych tradycji odnosimy się głównie uzasadniając celowość odbudowy kasyna, jako ważnego świadka legionowskich tradycji – przekonuje dyrektor.
W minionych latach kasyno pełniło różne funkcje, od kulturalnych, lokalowych aż do tych bardziej prozaicznych. Po II WŚ w okresie PRL-u mieściły się tu sklepy WPH, które tłumnie odwiedzali mieszkańcy Osiedla Piaski. - Po raz pierwszy kwestię ratowania budynku podjęliśmy w 1999 r. – opowiada dyrektor Szczepański. - Planowaliśmy utworzenie tu Regionalnego Centrum Turystyki Fortecznej. Budynku nie udało się jednak pozyskać od Wojska Polskiego. W dobrym stanie budynek przetrwał do 2000r. Od 1999r. UM Legionowo poczyniło starania by przejąć kasyno. 25 listopada 1999 r. budynek został wpisany do rejestru zabytków pod numerem A26. Dzięki temu zapisowi został uratowany. Przetrwał nawet falę pożarów, które bardzo nadwyrężyło konstrukcję, a po jego przeniesieniu na Osiedle Piaski powstanie w nim filia muzeum, w której będą prezentowane dzieje garnizonu ze szczególnym uwzględnieniem dziejów 1 WDZ.

Źródło: gazetapowiatowa.pl

---

Galeria w Starym Domu

Pod koniec lat 20. XX w. przy ówczesnej ul. Szosowej (dziś Warszawska 72), Maria i Lidwik Stankiewiczowie pobudowali parterową elegancką willę. Kolejnymi Właścicielami była rodzina Grudzińskich. Pierwszy pan domu urządzał weń liczne rauty, na których zjawiała się ówczesna, miejscowa śmietanka towarzyska, w tym również sam hrabia Maurycy Potocki, ostatni prawowity właściciel dóbr jabłonowskich Do dziś willa zachowała oryginalny wygląd wewnątrz i dekorację w postaci boazerii oraz kasetonowych sufitów z belkami. Na jednej z nich wyryta została łacińska maksyma, brzmiąca w tłumaczeniu: Chwała gospodarzom i jego mieszkańcom. R. P. 1926. W 1983 r. willa wraz z otoczeniem została wpisana do rejestru zabytków. Od 1998 r. należy do rodziny Modzelanów, która utworzyła w niej "Galerię w starym domu". Obecnie, ze względu na jej unikatowość i niezwykły klimat, udostępniana jest również na kameralne imprezy okolicznościowe, spotkania biznesowe, sesje fotograficzne, wernisaże oraz innego rodzaju wydarzenia.

Willa Warszawska 72 Jacek Biegajski

---

Pomnik "Polski Walczącej"

Historia pomnika Polski Walczącej w Legionowie sięga wczesnych lat powojennych. Po II wojnie światowej, na obecnym rondzie Armii Krajowej, wzniesiony został przez społeczeństwo miasta krzyż brzozowy z tablicą epitafijną, na której umieszczono nazwiska poległych w walkach mieszkańców Legionowa. Krzyż zapoczątkował upamiętnienie walk wyzwoleńczych i poniesionych ofiar, szczególnie w Powstaniu Warszawskim. Przez pewien czas oficjalne uroczystości patriotyczne odbywały się także przy tym krzyżu (np. wręczenie sztandaru Związkowi Inwalidów Wojennych w dniu 1 września 1964 r.). Krzyż ten wraz z ogrodzeniem został zlikwidowany w latach siedemdziesiątych przez działaczy PZPR i władze miasta, a samo rondo aż do 1994 r., to jest do dnia wzniesienia pomnika Polski Walczącej, było zaniedbane, pozbawione jakichkolwiek symboli chrześcijańskich i narodowowyzwoleńczych. Uroczyste odsłonięcie i poświęcenie pomnika Polski Walczącej w Legionowie odbyło się w dniu 22 maja 1994 r. Odsłonięcia i poświęcenia Pomnika dokonali: ks. biskup Zbigniew Józef Kraszewski, kapelan miejscowego kościoła garnizonowego ks. Stanisław Rospondek, przedstawiciel AK kpt. Edward Dietrich, przedstawiciel NSZZ "Solidarność" - Ligia Urniaż-Grabowska, dowódca 1. Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Tadeusza Kościuszki płk Zbigniew Cieślik, autor projektu pomnika prof. Andrzej Bissenik i uczeń szkoły nr 7 w Legionowie.

Pomnik Polski Walczącej w Legionowie Źródło: muzeum.legionowo.pl

Pomnik powstał z inicjatywy byłych żołnierzy I Rejonu VII Obwodu "Obroża" Armii Krajowej. Jego budowę poparł NSZZ "Solidarność". Został wzniesiony ze składek miejscowego społeczeństwa. Jako dzieło narodowej pamięci przekazany został w tym dniu prezydentowi Legionowa. Opiekę nad pomnikiem powierzono miejscowej Szkole Podstawowej Nr 7 im. VII Obwodu "Obroża" Armii Krajowej.

Źródło: muzeum.legionowo.pl

---

Willa Raciążanka

Centrum handlowym przedwojennego Legionowa był rynek wytyczony w 1925r. Wokół niego funkcjonowało wiele sklepów i firm oferujących artykuły spożywcze i mięsne, a także liczne materiały budowlane. [...] Współcześnie zachowało się jedynie kilka przedwojennych kamieniczek o dość ciekawej historii. [...] u zbiegu ul. Batorego i Piłsudskiego zachowała się "Willa Raciążanka" rodziny Górczyńskich, zbudowana z charakterystycznych, wytwarzanych na miejscu, cementowych elementów. Przed wojną mieścił się tu przejściowo posterunek Policji Państwowej oraz sklep z materiałami żelaznymi Kazimierza Neldnera. Natomiast po wojnie działała mydlarnia Matusiaka i chętnie odwiedzana kawiarnia "Mała".

Wspomnień Małej Kawiarenki czar Anna Wocka

 

---

Kościół pw. Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa

W maju 1989 - roku Kongresu Eucharystycznego - w czasie mszy św. celebrowanej przy kapliczce Matki Boskiej Niepokalanej u zbiegu ulic Sobieskiego i Piłsudskiego, ks. bp Marian Duś wyraził pragnienie, aby dla upamiętnienia Kongresu Eucharystycznego, zbudować kościół i stworzyć parafię pod wezwaniem Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa. Tego samego roku prezydent Warszawy wyraził zgodę na budowę świątyni, a Kardynał Józef Glemp wyznaczył do tego zadania ks. Zygmunta Podstawkę, który w latach osiemdziesiątych pełnił posługę kapłańską, jako wikariusz w parafii św. Jana Kantego. W czerwcu 1989 roku, korzystając z gościny parafii Jabłonna, tymczasowo tam zamieszkał.

Kościół pw. Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Legionowie Olga Groszek

Rada Miasta, która początkowo była niechętna temu projektowi, ostatecznie wyraziła zgodę na przekazanie działki porośniętej sosnowym zagajnikiem przy ul. Piłsudskiego. Niewątpliwy wpływ na zmianę jej decyzji miało referendum wśród mieszkańców osiedli „Jagiellońska" i „Sobieskiego", przeprowadzone wiosną 1990 roku z inicjatywy ks. Podstawki. Około 10 tysięcy osób wyraziło pragnienie, aby w tym właśnie miejscu powstał kościół dla nowo organizującej się parafii.

28 kwietnia 1990 roku na placu poświęconym przez biskupa Mariana Dusia ustawiono krzyż i ołtarz polowy przy którym, do czasu wybudowania tymczasowej kaplicy, sprawowano eucharystię i gromadziła się miejscowa wspólnota parafialna. Budowa kaplicy rozpoczęła się niemal natychmiast po poświęceniu placu. Zakończyła się w niecałe pół roku po rozpoczęciu. Część materiału przekazała parafia Puchały z diecezji łomżyńskiej.

W święto Matki Boskiej Różańcowej - 7 października 1990 roku - podobnie jak plac, poświęcił ją bp Marian Duś. Służyła parafii przez 9 lat. Do kaplicy dobudowano niewielkie mieszkanie dla proboszcza. Wikariusze zaś początkowo mieszkali w wynajętych w blokach mieszkaniach. Kilka miesięcy później, dekretem metropolity warszawskiego prymasa Polski kardynała Józefa Glempa wydanym 7 lutego 1991 roku, została ustanowiona parafia Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, a ks. Zygmunt Podstawka został jej pierwszym proboszczem.

Wiosną 1991 roku rozpoczęto budowę. kościoła i domu parafialnego. Ludzie sami zadecydowali o wyglądzie, sylwetce i stylu architektonicznym przyszłej świątyni. Projektanci kościoła, profesorowie Politechniki Warszawskiej Andrzej Buchner; Witold Mieszkowski i Andrzej Żurawski, zaproponowali aby świątynia nawiązywała do stylu zwanego neogotykiem nadwiślańskim. Była to odpowiedź na życzenie parafian, żeby budowany kościół nawiązywał wyglądem i stylem do starszych świątyń. Budowa kościoła była możliwa dzięki wielkiej ofiarności parafian i życzliwości wykonawców (niektórzy czekali na wynagrodzenie za pracę przy budowie nawet po pół roku. Wiele prac przy budowie wykonano społecznie. Grupa kilkunastu parafian przez kilka lat, po zakończeniu pracy zawodowej, pracowała przy budowie kościoła. Dzięki ich pracy koszty budowy były dużo mniejsze. Kamień węgielny, który 14 września 1994 roku wmurował biskup warszawsko-praski Kazimierz Romaniuk, pochodzi z bazyliki w Orvieto we Włoszech, sławnej z cudu eucharystycznego (XIII wiek). Rok później została ukończona plebania.

We wspomnienie św. Józefa robotnika, 1 maja 1999 roku, kościół poświecił ordynariusz diecezji warszawsko-praskiej bp Kazimierz Romaniuk. Sześć lat później - 29 maja 2005 roku - abp Sławoj Leszek Głódź, drugi ordynariusz diecezji warszawsko-praskiej dokonał konsekracji kościoła, namaszczając ołtarz i mury świątyni w dwunastu miejscach. Na znak tego namaszczenia na ścianach kościoła wmurowuje się tzw. zacheuszki czyli płytki ze znakiem krzyża.

Źródło: diecezja.waw.pl/ncik

---

Budynek koszarowy z 1897 r. zbudowany dla rosyjskiego 4. Batalionu Kolejowego

Obóz Feldmarszałka Hurki Krzysztof Pietrzak

W 1892 r. władze carskie wykupiły od Augusta hr. Potockiego tereny leżące na północ od stacji kolejowej. Na tym terenie, w pobliżu folwarku Kozłówka w 1897 r. wzniesiono murowany kompleks koszarowy dla 4. Batalionu Kolejowego. 25 marca 1899 roku koszarom położonym przy stacji Jabłonna car Mikołaj II nadał nazwę Obóz Feldmarszałka Hurki. Na początku XX wieku garnizon liczył około 4 tysiące stałej załogi. Zamieszkiwała ona około 120 budynków, które tworzyły zwartą zabudowę typu miejskiego.

Źródło: legionowo.pl

---

Kwatera wojenna na cmentarzu

Kwatera wojenna grupuje mogiły żołnierzy Wojska Polskiego poległych i zmarłych w szpitalach wojennych 1939 r. na skutek odniesionych ran oraz żołnierzy Armii Krajowej i innych formacji niepodległościowych z lat 1939 - 45, a także żołnierzy zmarłych po wojnie. Do kwatery przeniesiono również szczątki osób zamordowanych przez okupanta niemieckiego zebrane z 36 mogił na terenie Legionowa i okolic. Obelisk wykonano ze zbrojonego betonu, w dolnej części umieszczono tablicę pamięci. Odsłonięcia dokonano w latach 50. na cmentarzu w Legionowie. Renowacji kwatery i obelisku dokonano w 2004 r. z inicjatywy legionowskiego Koła Polskiego Czerwonego Krzyża i prezydenta Legionowa, Andrzeja Kicmana. Po prawej stronie obelisku umieszczona została tablica pamiątkowa poświęcona żołnierzom Armii Krajowej i osobom cywilnym z naszego rejonu, poległym i pomordowanym podczas Powstania Warszawskiego 1944 r. Odsłonięcie odnowionego pomnika nastąpiło w dniu 1 września 1994 r

 

Źródło: Muzeum w Legionowie
Na podstawie materiałów archiwalnych ŚZŻAK w Legionowie i ZHML

---

Tablica pamiątkowa na placu im. Tadeusza Kościuszki

W 68. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego odsłonięto w Legionowie pamiątkową tablicę poświęconą poległym podchorążym Armii Krajowej - Jerzemu Dąbrowskiemu ps. "Lato" oraz Stefanowi Majewskiemu ps. "Warta", którzy 25 czerwca 1943 r. zostali rozstrzelani przez Niemców w legionowskich koszarach. Pięć dni wcześniej, gdy transportowali broń z alianckiego zrzutu i przechodzili przez Plac Kościuszki na Bukowcu, znaleźli się w środku niemieckiej obławy i wpadli w ręce wroga. Ich ciała wywieziono i do dziś nie wiadomo gdzie spoczywają. Pomnik znajduje się na placu im. Tadeusza Kościuszki

---

Arena Legionowo

Arena Legionowo legionowo.pl

Arena Legionowo - nowoczesna hala widowiskowo - sportowa zlokalizowana jest na terenie kompleksu sportowego w Legionowie w odległości ok. 20 km od centrum Warszawy.

Arena to nowoczesny obiekt wielofunkcyjny przystosowanym do organizacji halowych dyscyplin sportowych na najwyższym szczeblu oraz wydarzeń kulturalno- rozrywkowych. Budynek Areny ma powierzchnię użytkową 6116 m2. Sercem obiektu jest boisko główne z trybunami dla widzów mieszczącymi 1988 osób.

Dodatkowo w hali znajdują się: siłownia, sala fitness, odnowa biologiczna, ścianka wspinaczkowa, sala konferencyjna, bar, hotel, sezonowa wypożyczalnia rowerów, punkt informacji turystycznej.

Arena Legionowo jest również siedzibą najlepszych miejscowych klubów sportowych oraz Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Legionowie.

Hala Sportowa została zaprojektowana w taki sposób, aby w jednym czasie mogły z niej korzystać 3 grupy trenujące. Kotary dzielące płytę główną umożliwiają równoczesne i niezależne prowadzenie zajęć sportowo - rekreacyjnych w każdej części. Oświetlenie i nagłośnienie hali spełniają wszystkie obowiązujące wymogi. Obiekt wyposażony jest również w dwie elektroniczne tablice wyników i budkę spikera. W hali istnieje również możliwość korzystania ze stołów do tenisa stołowego.
Hala dysponuje 6 szatniami dla zawodników i 1 szatnią dla trenerów każda z szafkami zamykanymi na kluczyk i bezpośrednim dostępem do kabin prysznicowych oraz do toalet

Sala konferencyjna wyposażona w krzesła, stoliki i rzutnik multimedialny oraz flipcharty.

Obiekt jest w pełni przystosowany dla osób niepełnosprawnych i matek z małymi dziećmi. Wewnątrz hali znajduje się winda osobowa, toalety dla osób niepełnosprawnych i toalety dla matek z małymi dziećmi wyposażone w przewijaki.

Ponadto w bezpośrednim sąsiedztwie hali sportowej znajduje się Stadion Miejski z boiskami do koszykówki, siatkówki plażowej, piłki nożnej, bieżnią lekkoatletyczną, wielofunkcyjnym boiskiem sportowym "ORLIK 2012", skateparkiem i placem zabaw.

Źródło: mosir-legionowo.pl