Pomnikiem przyrody może być pojedynczy obiekt przyrodniczy, a także ich zespoły, jeżeli spełniają odpowiednie warunki pod względem wartości przyrodniczej i unikatowości występowania. Najczęściej pomnikami przyrody są drzewa, głazy narzutowe, skałki, aleje i parki wiejskie. Na obiektach uznanych za pomniki przyrody umieszcza się tabliczkę informującą, że dany obiekt jest prawnie chroniony. Nadzór nad pomnikami przyrody sprawują konserwatorzy przyrody. Oni też zgłaszają wnioski do wojewody o uznanie obiektu za pomnik przyrody. Obiekty uznane przez wojewodę za pomniki przyrody wpisywane są do odpowiedniego rejestu wojewódzkiego. Obecnie istnieje w kraju ok. 23,5 tys. pomników przyrody, z czego ponad 17 tys. stanowią pojedyncze drzewa. (J. Radziejowski, 1996). 

Przykładowe wymiary drzew, kwalifikujące je do ochrony w Polsce
 

Gatunek drzewa	Kwalifikujące na pomnik przyrody - obowiązujące obecnie w lasach	Kwalifikujące na pomnik przyrody - obowiązujące w kraju od 1962 do 1996 r.	Kwalifikujące na pomnik przyrody poza lasami - propozycja P. Rucińskiego (1998)
1	2	3	4
bez czarny	-	-	100
bez koralowy	-	-	100
bluszcz	-	-	Wszystkie kwitnące
brzoza brodawkowata	220	225	200
brzoza omszona	190	225	200
buk zwyczajny	310	310	300
choina	-	-	200
cyprysiki	-	-	100
cis pospolity	-	-	-
czeremcha	100	90	-
czereśnia	100	-	-
daglezja	-	-	-
dąb bezszypułkowy	310	380	300
dąb czerwony	-	380	300
dereń	-	-	Wszystkie drzewiaste
dąb szypułkowy	380	380	300
głóg	100	-	-
grab	200	190	200
grusza	160	-	200
iglicznia	-	-	275
jabłoń	100	90	200
jałowiec	-	-	75
jarząb pospolity	160	150	100
jarząb szwedzki	-	-	100
jesion	250	250	250
jodła	310	310	250
kasztanowiec	-	-	300
klon jawor	250	225	225
klon polny	160	225	225
klon zwyczajny	220	225	225
klony inne	-	225	250
kruszyna	-	-	-
leszczyna	100	-	Wszystkie drzewiaste
leszczyna turecka	-	-	250
lipy	310	310	300
magnolia	-	-	150
miłorząb	-	-	150
modrzew	310	310	250
olsza czarna	-	-	225
olsza szara	-	-	225
orzech	-	-	200
perełkowiec (szupin)	-	-	250
platan	-	-	300
robinia akacjowa	-	-	300
rokitnik	-	-	-
sosna Banksa	-	-	275
sosna czarna	-	-	275
sosna limba	-	-	150
sosna zwyczajna	310	310	-
sosna wejmutka	-	-	275
szakłak	100	-	Wszystkie drzewiaste
świerk	310	310	275
topola biała	380	380	400
topola czarna i podobne	380	380	400
topola osika	220	225	200
trzmielina	-	-	-
tulipanowiec	-	-	150
wierzba biała i krucha	310	310	300
wierzba iwa	310	-	300
wierzba pięciopręcikowa	-	-	300
wiąz górski	220	225	225
wiąz szypułkowy	220	225	225
wiąz polny	220	225	225
żywotniki	-	-	100